Elementarze, z ich formą i treścią, są wyrazem idei oraz myśli pedagogicznych czasów, w których powstają. Od XVIII wieku elementarze stawały się coraz popularniejsze i drukowano je w coraz większych nakładach. W książkach tych naukę alfabetu i czytania uzupełniano treściami religijnymi bądź nacechowanymi patriotycznie. Czasem elementarze łączyły naukę z zabawą poprzez stosowanie humoru, rymowanek czy gier słownych. W związku z powszechnym analfabetyzmem w XIX wieku wydawano również elementarze dla dorosłych. Ponadto, te zazwyczaj niewielkiej objętości wydawnictwa są cennym świadectwem rozwoju sztuki typograficznej, edytorskiej oraz ilustracyjnej.